352 lines
15 KiB
Markdown
352 lines
15 KiB
Markdown
---
|
||
title: "Sevel kartennoù gant R hag OpenStreetMap"
|
||
date: 2021-04-05T18:53:08+02:00
|
||
description: "Graet em eus ur staj e Ofis Publik ar Brezhoneg evit dizoleiñ un tamm muioc'h penaos eo bed ar Brezhoneg. Komzet em eus gant tud simpa kenañ eno ha fardet em eus kartennoù Breizh !"
|
||
tags: ["R", "kartennoù", "openstreetmap", "tutorial"]
|
||
draft: false
|
||
---
|
||
|
||
{{< block_color blue >}}
|
||
Graet em eus ur staj e Ofis Publik ar Brezhoneg evit dizoleiñ un tamm muioc'h penaos eo bed ar Brezhoneg. Komzet em eus gant tud simpa kenañ eno ha fardet em eus kartennoù Breizh !
|
||
Setu ur seurt tuto hag a zispleg tamm-ha-tamm penaos em eus graet.
|
||
{{< /block_color >}}
|
||
|
||
## Kendegouezh
|
||
Lakaomp e fell deoc'h diskouez un dra e-keñver Breizh.
|
||
Da skouer keitad priz ar metrad karrez dre gumun e Breizh a-bezh.
|
||
Gallout a rafec'h dastum ar roadennoù ha sevel ur gartenn gant an dorn.
|
||
Met evel-just e vefe hir spontus.
|
||
Ha p'ho po c'hoant da adsevel ar gartenn ar bloaz war-lerc'h e tleoc'h adober pep tra.
|
||
|
||
Un doare all d'ober eo implijout ur meziant a c'hell bezañ implijet evit al labour a seurt-se.
|
||
Da skouer gant [QGIS](https://qgis.org) a zo ur meziant evit ober kartennoù. Ha [setu un tutorial](https://www.tuto-carto.fr/qgis-creer-une-carte/).
|
||
|
||
Met kavout a ran gwelloc'h un doare all c'hoazh : implijout `R` a zo ur yezh stlennegel evit ober stadegoù ha dielfennadurioù.
|
||
Peogwir eo ur yezh stlennegel eo kalz aesoc'h aotomatekaat/emgefrekaat traoù.
|
||
Neuze er pennad-mañ emaon o vont da ginnig penaos ober kartennoù gant `R`.
|
||
|
||
## Petra hon eus ezhomm ?
|
||
### Ar meziantoù
|
||
Ezhomm hon eus `R`, ha netra ken.
|
||
R a zo ur yezh stlennegel evel em eus lavaret.
|
||
Ar pezh aesañ eo pellgargañ ha staliañ [`RStudio`](https://www.rstudio.com/products/rstudio/#rstudio-desktop) a zo un endro evit programmiñ fardet a-ratozh evit ar yezh R.
|
||
A-drugarez d'ar meziant-se e c'heller skrivañ urzhioù, gwelout disorc'hoù ha me oar me.
|
||
Neuze kit da bellgargañ `RStudio` ha staliit anezhañ.
|
||
|
||
Setu penaos eo aozet an etrefas :
|
||
{{< figure src="./rstudio.png" caption="Etrefas `RStudio`." class="center img-90" alt="Etrefas RStudio" >}}
|
||
|
||
Un displegadennig :
|
||
1. lec'h ma vo skrivet ar skript
|
||
2. lec'h ma c'heller skrivañ urzhioù ivez, da skouer evit amprouiñ traoù a-raok skrivañ anezho er skirpt
|
||
3. lec'h ma vo kavet ar variennoù (gwelet e vo diwezhatoc'h)
|
||
4. lec'h ma vo diskouezet an disorc'hoù, ar gartenn da skouer !
|
||
|
||
|
||
### Ar roadennoù
|
||
Ezhomm hon eus 2 dra e-keñver ar roadennoù :
|
||
1. ar roadennoù douaroniel : evit tresañ ar gartenn
|
||
2. ar roadennoù da ziskouezañ. En hor skouer : priz ar metrad karrez e Breizh
|
||
|
||
Evit ar roadennoù douaroniel emaomp o vont da implijout roadennoù [OpenStreetMap](https://openstreetmap.org) (OSM).
|
||
Chañs hon eus rak ul levraoueg, da lavaret eo ur seurt lugant (*plug-in*), a zo evit adtapout roadennoù OSM dre `R` ! 🎉
|
||
|
||
Hag evit ar roadennoù da ziskouezañ eo simpl a-walc'h : kavet em eus roadennoù evit Frañs a-bezh war [data.gouv.fr](https://data.gouv.fr).
|
||
Setu ul liamm evit pellgargañ anezho : [*Prix moyen au m² des ventes de maisons et d'appartements par commune en 2019*](https://www.data.gouv.fr/fr/datasets/prix-moyen-au-m2-des-ventes-de-maisons-et-dappartements-par-commune-en-2019/).
|
||
|
||
Mat eo ! Bremañ p'hon eus pep tra e c'hellomp kregiñ e-barzh ! 🤸
|
||
|
||
## Krogomp !
|
||
### Staliañ al levraouegoù
|
||
Da gentañ ma digarezit rak livet em eus gevier.
|
||
Ret eo deomp staliañ traoù all, met e-barzh R ar wech-mañ (pe `RStudio` evit bezañ resis).
|
||
Ezhomm hor bo al levraouegoù-se :
|
||
- `ggplot2` : evit tresañ grafikoù, kartennoù
|
||
- `osmdata` : evit pellgargañ roadennoù OSM
|
||
- `dplyr` : al levraoueg-mañ a sikouro skrivañ urzhioù poellekoc'h ha buanoc'h
|
||
- `sf` : evit dazverañ roadennoù OSM
|
||
|
||
Neuze lañsit `RStudio`.
|
||
Krouit ur restr nevez (da skouer e saozneg : *File > New File > R script*) ha saveteit anezhi en un teuliad bennak.
|
||
Da skouer en teuliad e lec'h m'ho peus pellgarget ar roadennoù.
|
||
|
||
Bremañ e-barzh ar c'hoñsol (al letrin) skrivit :
|
||
{{< highlight r >}}
|
||
install.packages(c("ggplot2", "osmdata", "dplyr", "sf"))
|
||
{{< /highlight >}}
|
||
|
||
Goude ur pennad amzer e vo al levraouegoù-se staliet war ho urzhiataer.
|
||
|
||
|
||
### Aozañ ar skript
|
||
Bremañ aozomp hor skript evit gouzout petra ober dre vras.
|
||
|
||
Ret eo deoc'h gouzout un tamm petra eo ereadurezh `R`.
|
||
Ma fell deoc'h e kinnigan deoc'h mont da welout an [tuto-se](https://juba.github.io/tidyverse/index.html) (e galleg).
|
||
N'eo ket ur redi newazh.
|
||
|
||
Rankout a ra deoc'h gouzout petra eo an evezhiadennoù memestra.
|
||
Int a zo un doare da skrivañ traoù evidoc'h hepken, ne servijont da netra nemet aozañ ar skript ha reiñ da gompren petra a dalv urzhioù luziet da skouer.
|
||
E `R` e vezont skrivet gant an arouezenn `#`. Ur skouer :
|
||
|
||
{{< highlight r >}}
|
||
# Setu un evezhiadenn. Al linenn dindan a jed ar gwezhiadur 2+2
|
||
2+2
|
||
{{< /highlight >}}
|
||
|
||
Neuze implijet e vo an evezhiadennoù evit aozañ ar skript dre vras :
|
||
|
||
{{< highlight r >}}
|
||
##########
|
||
# 1. Kargañ al levraouegoù
|
||
##########
|
||
|
||
##########
|
||
# 2. Dastum roadennoù OpenStreetMap
|
||
##########
|
||
|
||
##########
|
||
# 3. Dastum roadennoù ar prizioù
|
||
##########
|
||
|
||
##########
|
||
# 4. Eren (joindre, merge) ar roadennoù
|
||
##########
|
||
|
||
##########
|
||
# 5. Tresañ an disoc'h !
|
||
##########
|
||
|
||
{{< /highlight >}}
|
||
|
||
Gwelout a rit ez eus 4 lodenn. Krogomp gant an hini gentañ !
|
||
|
||
|
||
### 1. Kargañ al levraouegoù
|
||
Al lodenn-mañ a zo an hini simplañ.
|
||
Staliet hon eus al levraouegoù, bremañ eo poent o c'hargañ gant an urzh : `library()`.
|
||
Er mod-se e vez graet :
|
||
|
||
{{< highlight r >}}
|
||
##########
|
||
# 1. Kargañ al levraouegoù
|
||
##########
|
||
library("ggplot2")
|
||
library("osmdata")
|
||
library("dplyr")
|
||
|
||
# Evit lavarout da R e peseurt teuliad emaomp o labourat
|
||
setwd("~/Documents/Brezhoneg/stajou/2021-03_ofis/kartenn/")
|
||
{{< /highlight >}}
|
||
|
||
Gallout a rit diuzañ an teir linenn a grog gant `library` ha klikañ war "Run" en nec'h, a-zehou, pe pouezañ war `Ctrl + stokell Kas`.
|
||
An urzhioù a vo kaset ha karget e vo al levraouegoù !
|
||
|
||
Ouzhpennet em eus un urzh all evit lavarout da `R` e peseurt teuliad emaomp o labourat (gant `setwd()` a dalv *set working directory* e saozneg).
|
||
|
||
Kendalc'homp gant un dra un tamm diaesoc'h : kargañ roadennoù OpenStreetMap.
|
||
|
||
## 2. Dastum roadennoù OpenStreetMap
|
||
### a. Pellgargañ
|
||
Al levraoueg `osmdata` a bourchas un urzh anvet `opq()` evit kas ur reked, ur goulenn da OpenStreetMap.
|
||
|
||
{{< highlight r >}}
|
||
##########
|
||
# 2. Dastum roadennoù OpenStreetMap
|
||
##########
|
||
roadennou_osm <- opq(bbox=c(-5.5584,46.7773,-0.7409,48.9728),
|
||
timeout = 180) %>%
|
||
add_osm_feature(key = 'boundary', value = 'administrative') %>%
|
||
add_osm_feature(key = 'admin_level', value = '8') %>%
|
||
osmdata_sf()
|
||
{{< /highlight >}}
|
||
|
||
Ar pezh pouezusañ en urzh-mañ eo an arventenn `bbox` a sinifi *bounding box* (e brezhoneg : "*boest hazh*").
|
||
Lakaet e vo enni daveennoù douaroniel Breizh, skrivet er mod-se : `c(-5.5584,46.7773,-0.7409,48.9728)`.
|
||
`c()` a zo un urzh evit bodañ talvoudoù en ur sturiadell.
|
||
|
||
Lakaat a ran ivez `timeout = 180` rak pounner eo ar roadennoù da bellgargañ.
|
||
Dre ziouer ma n'eo ket echu ar bellgargañ dindan 25 eilenn ez eus ur fazi *timeout*.
|
||
Ret eo hiraat an talvoud. Gallout a rit klask gant 180 eilenn da gentañ hag uhelaat ma n'eo ket trawalc'h.
|
||
|
||
Goude e implijan div wech ar memes urzh : `add_osm_feature()`.
|
||
Resisaet eo ar reked evit kaout ar c'humunioù ([live melestradurel](https://wiki.openstreetmap.org/wiki/FR:Key:admin_level) 8 a zo ar c'humunioù).
|
||
|
||
Erfin e ouzhpennan `osm_data_sf()` evit kaout ar roadennoù en ur furmad a zo aes da zazverañ.
|
||
|
||
### b. Mirout ar roadennoù talvoudus hepken
|
||
N'eo ket echu c'hoazh !
|
||
Kalz a ditouroù a zo didalvoud neuze eo gwelloc'h silat un tamm.
|
||
|
||
{{< highlight r >}}
|
||
kumuniou <- roadennou_osm$osm_multipolygons %>%
|
||
mutate(departamant = substr(ref.INSEE, 1,2)) %>%
|
||
filter(departamant %in% c("22", "29", "35", "44", "56"))
|
||
{{< /highlight >}}
|
||
|
||
El lodenn-mañ e implijañ ereadurezh `dplyr` a zo simpl a-walc'h evit kompren petra zo graet amañ.
|
||
|
||
Da gentañ e krouan ur varienn nevez, `kumuniou`. Lakaet vo enni ar pezh a zo jedet a-zehou.
|
||
|
||
Meur a roadenn zo e `roadennou_osm`.
|
||
Dibab a ran ar pezh anvet `osm_multipolygons` hepken peogwir ez eus ennañ stumm, anvioù ar c'humunioù ha titouroù all.
|
||
|
||
An eil linenn a grog gant `mutate()`.
|
||
Ar fonksion-se (an urzh-se) a laka ur golonenn nevez en daolenn `osm_multipolygons`.
|
||
Kemer a ran ar varienn `ref.INSEE`, arloañ a ran warni ar fonksion `substr()` evit mirout an daou niverenn gentañ er c'hod INSEE.
|
||
An disoc'h eo niverenn an departamant ha lakaet eo er golonenn nevez.
|
||
|
||
El linenn ziwezhañ e silan an disoc'hoù evit mirout departamantoù Breizh hepken.
|
||
|
||
C'hoant ho peus sellout ouzh ar pezh hon eus evit poent ?
|
||
Aes eo !
|
||
|
||
{{< highlight r >}}
|
||
ggplot(kumuniou, aes(fill=departamant))+
|
||
geom_sf()
|
||
{{< /highlight >}}
|
||
|
||
Implijout a ran `ggplot()` evit krouiñ ur grafik nevez.
|
||
Reiñ a ran dezhi ar roadennoù (`kumuniou`).
|
||
Goude e lavaran dezhi lakaat ul liv disheñvel evit pep departamant (`aes(fill=departamant)`).
|
||
Skrivet eo war-lerc'h an urzh a zo gouest da sevel ur gartenn diwar ar roadennoù (`geom_sf()`).
|
||
|
||
Ha setu an disoc'h !
|
||
|
||
{{< figure src="./kartenn_breizh_departamant.png" caption="An disoc'h evit poent : kartenn Breizh gant an holl gumunioù livet dre zepartamant." class="center img-90" alt="An disoc'h evit poent : kartenn Breizh gant an holl gumunioù livet dre zepartamant.">}}
|
||
|
||
Brav ! 👏
|
||
|
||
|
||
## 3. Dastum roadennoù ar prizioù
|
||
Livañ ar c'humunioù dre zepartamant a zo mat met n'eo ket ar pezh a oa raktreset.
|
||
Evit livañ ar c'humunioù dre briz ar metrad karrez eo ret kargañ ar roadennoù-mañ.
|
||
Goude bezañ pellgarget ar restr e c'hellit skrivañ :
|
||
|
||
{{< highlight r >}}
|
||
##########
|
||
# 3. Dastum roadennoù ar prizioù
|
||
##########
|
||
priziou <- read.csv("./dvf-communes-2019.csv", sep=";") %>%
|
||
as_tibble %>%
|
||
filter(INSEE_DEP %in% c("22", "29", "35", "44", "56"))
|
||
{{< /highlight >}}
|
||
|
||
Amañ `read.csv()` a zo un urzh evit kargañ un teul CSV (*Comma Separated Values*).
|
||
Talvoudoù an teul am eus dibabet a zo dispartiet gant an arouezenn `;` setu perak em eus skrivet `sep=";"`.
|
||
|
||
Amdreiñ a ran ar roadennoù e furmad `dplyr` a-drugarez da `as_tibble` evit bezañ gouest da zazverañ aes.
|
||
Hag erfin memes tra eget a-raok : silat a ran ar roadennoù evit mirout kumunioù e departamantoù Breizh hepken.
|
||
|
||
Prest omp bremañ evit eren/liammañ an holl ditouroù !
|
||
|
||
## 4. Eren ar roadennoù
|
||
Emaomp o vont da implijout an titour a zo boutin d'an daou daolenn : an niverenn INSEE.
|
||
Setu penaos ober :
|
||
|
||
{{< highlight r >}}
|
||
##########
|
||
# 4. Eren (joindre, merge) ar roadennoù
|
||
##########
|
||
data <- merge(kumuniou,
|
||
priziou,
|
||
by.x="ref.INSEE",
|
||
by.y="INSEE_COM", all.x=TRUE)
|
||
{{< /highlight >}}
|
||
|
||
Ar fonksion `merge()` a gemer ar roadennoù `kumuniou` hag ar re `priziou`.
|
||
Lavarout a reomp implijout an niverennoù INSEE evit keñveriañ ha liammañ an titouroù.
|
||
Da lavaret eo ar golonenn `ref.INSEE` en daolenn gentañ hag ar golonenn `INSEE_COM` en eil daolenn.
|
||
|
||
Bremañ ez eus kalz a ditouroù e-barzh ar varienn `data`.
|
||
Un tammig re evit lavarout ar wirionez.
|
||
Neuze e simplaan/reduan anezhi er mod-se :
|
||
|
||
{{< highlight r >}}
|
||
data_simpl <- data %>%
|
||
select(ref.INSEE, name, name.br, geometry,
|
||
POPULATION, Nb_Ventes, PrixMoyen_M2) %>%
|
||
st_simplify(preserveTopology = TRUE, dTolerance = 0.001)
|
||
{{< /highlight >}}
|
||
|
||
An urzh-mañ a lavar :
|
||
1. kemer ar varienn `data`
|
||
2. dibab meur a golonenn (`ref.INSEE`, `name`, `name.br` hag all hag all)
|
||
3. implij ar fonksion `st_simplify()` evit reduiñ resisted stumm ar c'humunioù rak pounner a-walc'h eo
|
||
4. laka an disoc'h en ur varienn nevez anvet `data_simpl`
|
||
|
||
Dastumet hag aozet hon eus kement tra hon eus ezhomm evit tresañ an disoc'h ! 👌
|
||
|
||
|
||
## 5. Tresañ an disoc'h
|
||
Evit ar bazenn ziwezhañ emaomp o vont da implijout `ggplot()` evel ar gartenn gentañ.
|
||
Setu ar pezh am eus skrivet :
|
||
|
||
{{< highlight r >}}
|
||
##########
|
||
# 5. Tresañ an disoc'h !
|
||
##########
|
||
ggplot(data_simpl, aes(fill=PrixMoyen_M2))+
|
||
geom_sf()+
|
||
scale_fill_gradientn(
|
||
colors = c("#ffdbdb", "#ea0000"),
|
||
space = "Lab",
|
||
na.value = "grey75",
|
||
guide = "colourbar",
|
||
aesthetics = "fill",
|
||
name="Priz"
|
||
)+
|
||
ggtitle("Keitad priz ar metrad karrez dre gumun e Breizh")+
|
||
theme_void()+
|
||
theme(plot.title = element_text(face = "bold", hjust=0.5, size=15))
|
||
{{< /highlight >}}
|
||
|
||
|
||
Memes tra eget a-raok : reiñ a ran da `ggplot()` ar roadennoù, da lavaret eo ar varienn `data_simpl`.
|
||
Goude e lec'h an departamantoù e lavaran dezhi implijout ar golonenn `PrixMoyen_M2` a oa en daolenn `priziou` ha neuze bremañ en daolenn `data_simpl`.
|
||
Lavarout a ran ivez implijout `geom_sf()` evit tresañ.
|
||
An div linenn-se a zo trawalc'h evit tresañ.
|
||
Ouzhpennañ a ran linennoù zo memestra evit bravaat an disoc'h.
|
||
|
||
Roet em eus an urzh `scale_fill_gradientn()` a servij termenañ al livioù hon eus c'hoant.
|
||
Lakaet em eus ur seurt ruz sklaer-mat hag unan a zo teñvaloc'h.
|
||
N'eo ket gwal bouezus ar peurrest.
|
||
|
||
Met n'eo ket echu c'hoazh : skrivet em eus un titl a-drugarez d'an urzh `ggtitle()`.
|
||
Evit tennañ ar gael, ar glouet eus ar grafik e ouzhpennan `theme_void()`.
|
||
Hag evit echuiñ e termenan stil an titl.
|
||
|
||
Setu hon disoc'h !
|
||
{{< figure src="./kartenn_breizh_priziou_dre_gumun.png" caption="Kartenn Breizh gant keitad priz ar metrad karrez dre gumun." class="center img-90" alt="Kartenn Breizh gant keitad priz ar metrad karrez dre gumun" >}}
|
||
|
||
Setu ar skript klok gant kalz a evezhiadennoù : [fardan_ur_gartenn.R](./fardan_ur_gartenn.R).
|
||
|
||
|
||
## Klozadur
|
||
Setu barrek oc'h da sevel kartennoù gant `R` hag OpenStreetMap bremañ.
|
||
Gourc'hemennoù ! 👏
|
||
|
||
Lavarout a ran en-dro : kinniget em eus **un doare** d'ober.
|
||
Doareoù all a zo.
|
||
Ha doareoù aesoc'h ivez (gant QGIS da skouer).
|
||
|
||
Met ar pezh a zo dispar gant `R` a zo fed e c'hellomp cheñch aes-tre an titouroù treset.
|
||
Da skouer e c'hellit lakaat `POPULATION` e plas `PrixMoyen_M2` en urzh `ggplot()` ha diskouezet e vo ar boblañs.
|
||
Memes tra gant `Nb_Ventes`.
|
||
|
||
Ouzhpenn se m'ho po c'hoant da dresañ un dra disheñvel-mik diouzh prizioù ar metrad karrez ne vo ket ur gudenn gwall vras.
|
||
An hanter eus al labour a vo graet dija : gallout a reoc'h eilañ/pegañ al lodenn gentañ diwar-benn OpenStreetMap.
|
||
|
||
Gant `R` e c'heller aotomatekaat traoù zo.
|
||
Lakaomp eo bet pellgarget roadennoù all gant prizioù ar metrad karrez e Breizh bep bloaz abaoe 2000.
|
||
Kentoc'h eget skrivañ an urzhioù gant an dorn ha cheñch un draig evit bep bloaz e c'hellfemp programmiñ ur rodell a rafe ar memes tra evit bep bloaz ha kaout an disoc'h en un teul PDF nemetken da skouer.
|
||
|
||
---
|
||
|
||
Emichañs ho poa bet plijadur o heuliañ an tuto-mañ.
|
||
Ma n'eo ket sklaer ul lodenn skrivit din mar plij !
|
||
Spi am eus n'ez eus ket re a fazioù e brezhoneg ivez.
|
||
Gallout a rit mont e darempred ganin dre an evezhiadennoù dindan pe dre bostel m'ho peus c'hoant : eorn ατ goe.land (lakait "@" e lec'h "ατ").
|
||
|
||
👋
|